Khi tìm kiếm phương tiện lưu trữ, có rất nhiều lựa chọn tốt. Vì vậy, cho dù bạn muốn dung lượng lớn, hiệu suất siêu nhanh hay tính di động, thì vẫn có những lựa chọn hoàn hảo.
Nhưng mức độ đáng tin cậy của những phương tiện truyền thông này khác nhau như thế nào? CD và DVD không tồn tại mãi mãi. Còn ổ cứng và ổ SSD thì sao? Chúng sẽ tiếp tục hoạt động trên máy tính của bạn trong bao lâu?
Hãy xem liệu ổ cứng của bạn sẽ tồn tại trong bao lâu và liệu SSD hay HDD là tốt nhất để lưu trữ dữ liệu lâu dài.
Ổ cứng
Ai cũng biết rằng việc xóa các file khỏi ổ cứng không có nghĩa là chúng sẽ biến mất vĩnh viễn. Thỉnh thoảng, các chuyên gia bảo mật sẽ thu thập những ổ đĩa từ các máy tính bị loại bỏ để chứng minh lượng dữ liệu có thể được khôi phục từ chúng. Trên thực tế, cách duy nhất để chắc chắn rằng dữ liệu của bạn đã biến mất là phá hủy nó về mặt vật lý.
Cách duy nhất để chắc chắn rằng dữ liệu đã biến mất là phá hủy ổ về mặt vật lý
Thật không may, điều đó không có nghĩa là ổ cứng là một thiết bị lưu trữ lâu dài đáng tin cậy.
Ổ cứng dựa vào một loạt các bộ phận chuyển động – đĩa quay được đọc bởi một tay đòn chuyển động có đầu từ tính. Giống như bất cứ thứ gì có bộ phận chuyển động, cuối cùng ổ cứng sẽ bị hỏng theo thời gian.
Nguyên nhân rất đa dạng, từ cắt điện hoặc tăng điện áp đột ngột, chấn động vật lý cho đến lỗi sản xuất. Việc sử dụng thường xuyên, ma sát hoặc các lỗi vật lý khác, sẽ là lý do khiến bạn cần phải thay thế ổ cứng trước khi có bất kỳ dấu hiệu xuống cấp nào khác xuất hiện.
Trong trường hợp khẩn cấp, bạn có thể tìm cách sửa ổ cứng đã “chết” để khôi phục dữ liệu. Một nghiên cứu năm 2021 của công ty lưu trữ đám mây BackBlaze đã xem xét hơn 200.000 ổ đĩa và phát hiện ra rằng trong 3 năm rưỡi đầu tiên, khoảng 2% ổ thường bị lỗi, rất có thể do lỗi sản xuất. Báo cáo tiết lộ rằng 90% ổ tồn tại được trong 4 năm, nhưng chỉ 65% vượt quá mốc 6 năm.
Chỉ 65% ổ cứng vượt quá mốc 6 năm
Bên cạnh đó, theo báo cáo, tuổi thọ của ổ cứng giảm với tốc độ ổn định từ 2 đến 2,5% trong 4 năm đầu tiên, sau đó tốc độ ngày càng tăng dẫn đến chỉ 65% ổ cứng còn sống sót vào năm thứ 6. Nhưng nếu ổ không được sử dụng – nghĩa là bạn chỉ sao chép dữ liệu của mình vào đó rồi cất đi – thì ổ có thể tồn tại trong nhiều năm.
Ổ cứng lưu trữ dữ liệu bằng từ tính, nên miễn là bạn tránh xa nguồn từ tính mạnh khác, nó sẽ khá ổn định. Từ tính có thể giảm dần theo thời gian, khiến dữ liệu gặp rủi ro, nhưng điều này có thể được khôi phục bằng cách bật nguồn và đọc hoặc ghi dữ liệu. Bạn nên làm điều này vài năm một lần nếu đang sử dụng ổ cứng để lưu trữ lâu dài.
Ổ SSD
Ổ SSD không chứa các bộ phận chuyển động như ổ cứng. Không có đĩa quay, tay đòn và đầu từ tính, các chip flash được sử dụng ở vị trí của những bộ phận này.
Điều này có nghĩa là ổ SSD không dễ bị hỏng như ổ cứng. Ngoài ra, độ bền tăng thêm mang lại cho SSD một lợi thế rõ ràng về độ tin cậy, đặc biệt là khi bị va đập hoặc tiếp xúc với điều kiện môi trường ít tối ưu hơn. Chúng cũng không bị ảnh hưởng bởi nam châm.
SSD không dễ bị hỏng như ổ cứng
Tuy nhiên, cần nhớ rằng các thành phần khác trong SSD cũng giống như những thành phần trong ổ cứng và có nhiều khả năng bị hỏng. Ổ SSD cũng rất dễ bị mất nguồn, dẫn đến hỏng dữ liệu hoặc thậm chí là hỏng chính ổ đó. Với việc các ổ SSD vẫn còn trong giai đoạn sơ khai, có thể sẽ phải mất vài năm nữa chúng ta mới có được bức tranh chân thực về khả năng hoạt động của chúng khi sử dụng nhiều lần.
Tuổi thọ của mỗi memory block trong SSD được giới hạn trong một số chu kỳ ghi nhất định, có nghĩa là số lần một phần dữ liệu có thể được lưu trữ vào nó. Số lượng chu kỳ sẽ là một vài nghìn trên hầu hết các ổ. Điều này nghe có vẻ cực kỳ thấp nhưng không thực sự là một vấn đề trong các ổ SSD hiện đại. Không giống như ổ cứng truyền thống, SSD sử dụng một kỹ thuật gọi là Wear leveling để đảm bảo rằng mỗi memory block được sử dụng trước khi chu kỳ bắt đầu lại ở block đầu tiên.
Trừ khi bạn đang viết hàng chục gigabyte dữ liệu mỗi ngày và thực hiện liên tục trong vài năm, bằng không bạn sẽ không đạt đến giới hạn về chu kỳ ghi. Ngay cả khi bạn đã làm vậy, bộ nhớ sẽ trở thành chỉ đọc, vì vậy dữ liệu của bạn vẫn có thể truy cập được.
SSD là sự lựa chọn tuyệt vời để lưu trữ hàng ngày so với HDD
Tất cả điều này có nghĩa SSD là sự lựa chọn tuyệt vời để lưu trữ hàng ngày so với HDD, miễn là bạn chấp nhận ưu tiên hiệu suất lớn hơn dung lượng và mức giá tương đối cao của ổ SSD.
Nhưng liệu một ổ SSD có tốt để lưu trữ dữ liệu lâu dài không? Điều này còn tùy.
Tỷ lệ hỏng hóc của SSD phần lớn phụ thuộc vào công nghệ được sử dụng và cách bạn sử dụng chúng.
Nói chung, SSD được mong đợi sẽ có tuổi thọ cao hơn HDD trong các trường hợp sử dụng chung. Tuy nhiên, SSD có thể lưu trữ dữ liệu trong bao lâu phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm số chu kỳ ghi đã được sử dụng, loại bộ nhớ flash được sử dụng trong ổ, điều kiện lưu trữ, v.v…
Nghiên cứu chung của Google và Đại học Toronto cho thấy rằng số ổ SSD cần thay thế ít hơn 25% so với HDD trong thời gian nhiều năm. Nghiên cứu cũng lưu ý rằng 20 – 63% ổ gặp phải ít nhất một lỗi không thể sửa chữa trong 4 năm đầu tiên.
Nhưng trong khi tuổi thọ của ổ SSD không quá rõ ràng, nhiều nhà sản xuất SSD sẽ liệt kê khả năng lưu giữ dữ liệu như một phần của thông số kỹ thuật hoặc tiêu chuẩn bảo hành cho ổ. Ví dụ, SSD SATA 250GB 860 EVO của Samsung được hứa hẹn sẽ chịu được ít nhất 150 TBW (Terabyte Written) hoặc 5 năm, tùy theo điều kiện nào đến trước. Hiệp hội hợp nhất công nghệ JEDEC đặt ra tiêu chuẩn ngành là 1 năm cho các ổ tiêu dùng.
USB
USB và thẻ nhớ như thẻ SD có các vấn đề tương tự như ổ SSD. Chúng có ít thành phần và mạnh mẽ hơn nhưng bị giới hạn ở một số chu kỳ ghi hữu hạn, thường trong khoảng từ 3.000 đến 5.000. Vì chúng có xu hướng sử dụng các mô-đun bộ nhớ rẻ hơn, nên thường kém tin cậy hơn so với ổ SSD. Tuy nhiên, một lần nữa, điều này cần được lưu ý.
Nếu bạn đang sử dụng USB với mục đích chính là di chuyển file từ vị trí này sang vị trí khác, thì ổ rẻ tiền sẽ có nhiều khả năng bị hỏng do tác động vật lý (chẳng hạn như đứt kết nối giữa chân cắm USB và bảng mạch in bên trong ổ), trước khi đạt đến giới hạn ghi.
USB có các vấn đề tương tự như ổ SSD
Tương tự, không rút ổ đúng cách sẽ có nhiều khả năng gây rủi ro cho dữ liệu của bạn. Việc khả năng chịu lỗi kém có thể khiến toàn bộ ổ gặp nguy hiểm. USB không phải là một lựa chọn tuyệt vời để lưu trữ. Nhà sản xuất Flashbay nói rằng USB có thể chịu được 10.000 đến 100.000 chu kỳ ghi/xóa tùy thuộc vào công nghệ được sử dụng.
Như với SSD, việc lưu giữ dữ liệu bị ảnh hưởng bởi các memory block. Một USB được mua đặc biệt để sao lưu và lưu trữ file có thể tồn tại trong nhiều năm. Một ổ được sử dụng nhiều có thể mất dữ liệu trong vòng vài tháng nếu không được cấp nguồn. Nếu bạn quan tâm đến việc mua ổ này, hãy xem danh sách USB nhanh nhất mà bạn có thể mua ngay bây giờ.
Lựa chọn nào tốt nhất để lưu trữ lâu dài?
Điều quan trọng nhất cần nhớ khi tìm kiếm phương tiện lưu trữ để sao lưu là không có gì tồn tại mãi mãi. Bạn có thể mong đợi một thiết bị lưu trữ giữ được dữ liệu trong một vài năm nếu nó không được sử dụng. Nhưng bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra ổ để xem dữ liệu có còn nguyên vẹn không. Lấy dữ liệu khỏi ổ và sau đó đưa nó quay lại sẽ đảm bảo ổ kéo dài tuổi thọ thêm vài năm.
Tất nhiên, giải pháp sao lưu đáng tin cậy duy nhất là tạo 2 hoặc 3 bản sao lưu và luân phiên chúng định kỳ.